Tag Archief van: RERQ

De recent verschenen digitale editie van Real Estate Research Quarterly bevat vier artikelen die elk een belangrijk maatschappelijk vraagstuk behandelen. RERQ is het kwartaalblad van de Vereniging van Onroerendgoedonderzoekers Nederland (VOGON).

Investeringen in infrastructuur vergroten ongelijkheid

Niet alle bevolkingsgroepen profiteren in gelijke mate van grote infrastructurele investeringen. Middelen om tot een eerlijker verdeling van de winst te komen met  belastingen of gebiedsinvesteringszones zijn nog onderontwikkeld. Dat schrijft prof. dr. Frank van Oort in zijn perspectiefbijdrage ‘Meervoudige waardecreatie en brede welvaart bij infrastructuurprojecten in de metropoolregio Rotterdam-Den Haag’.

Eenpersoonshuishouden rukt op: Nederland vergrijst en versplintert

De CBS Huishoudensprognose 2021-2070 voorspelt dat het aantal huishoudens in Nederland zal groeien van 8 miljoen in 2021 naar bijna 9,8 miljoen in 2070. Deze stijging, vooral gedreven door bevolkingsgroei en vergrijzing, vergroot de druk op de woningmarkt aanzienlijk. Het meest opvallend is de verwachte toename van het aantal eenpersoonshuishoudens, die verantwoordelijk zal zijn voor bijna twee derde van de totale groei. Dat schrijft Henny Stoeldraijer in haar artikel ‘In de toekomst vooral meer oudere eenpersoonshuishoudens’.

Aangebroken bezit is struikelblok voor energietransitie

Verenigingen van Eigenaren (VvE’s) vormen een lastig te nemen horde in het bestrijden van energiearmoede. Als binnen zo’n vereniging een woningcorporatie en particuliere eigenaren samen moeten besluiten, belemmert dit investeringen in grootschalige verduurzaming. Om de energietransitie te stimuleren is gericht overheidsbeleid en ondersteuning voor VvE’s nodig. Dat schrijven Anisha Jagernath en Sara Özogul in het artikel ‘The sale of social housing, energy affordability and investments within homeowners’ associations’.

Energiezuinige woning realiseert hogere huurinkomsten

Energiezuinige huurwoningen in de vrije sector realiseren een hogere huurprijs dan minder duurzame woningen. De huurprijsstijging varieert van +3,5% voor een A-label tot +12% voor een A++++-label. Onzuinige energielabels kennen daarentegen een korting: -2,7% voor een C-label tot -12,3% voor een E-label. Sinds de energiecrisis van 2022 zijn de premies voor energiezuinige woningen toegenomen, vooral bij meergezinswoningen. Deze conclusies trekken vastgoedonderzoekers Dewi Anakram, Martijn Dröes en Arthur Marquard in hun artikel ‘Split incentives, energielabels en woninghuren’.

Download hier de complete RERQ-editie.

In dit themanummer steekt Real Estate Research Quarterly de thermometer in de kantorenmarkt. Na decennia van groei is de kantorenmarkt verzadigd. Real Estate Research Quarterly is het kwartaalblad van de Vereniging van Onroerendgoedonderzoekers Nederland (VOGON).

Die verzadiging komt door de voltooiing van de verdienstelijking van de economie. Hierdoor is er nu sprake van een vervangingsmarkt. De trend van het toenemende thuiswerken heeft zich na Covid definitief doorgezet. Dat heeft grote gevolgen voor de vraag naar kantoorruimte en daarmee met de prijzen en investeringsbereidheid van beleggers.

Vraag naar kantoorruimte daalt

De editie opent met een perspectiefbijdrage van Marcel Storms en Joris Winters. De kantorenmarkt is sinds de jaren negentig drastisch veranderd door flexibel werken en digitale workflows. De Covid-pandemie versnelde deze trend, waardoor de vraag naar kantoorruimte verder daalt.

Kantoorvraag vooral in grote steden

Gertjan Slob analyseert de huidige trends op basis van een uitgebreide database van de Nederlandse kantorenmarkt. De vraag naar kantoorruimte concentreert zich steeds meer in de grote steden. Daarmee volgen bedrijven schaarser wordende werknemers naar hun favoriete woonplaatsen.

Gezonde werkplek maakt productiever

De slag om de werknemer speelt ook in het artikel van Lisanne Bergefurt. Zij onderzocht de gezondheid op de werkplek. Werkgevers hebben belang bij een fijne werkomgeving om ervoor te zorgen dat de werknemer zo productief mogelijk is.

Bedrijven passen vastgoedstrategie aan

Henk-Jan Hoekjen, Bartele Hoekstra en Gijs Brouwers beschrijven de invloed van het hybride werken op de vraag naar kantoormeters. Thuiswerken heeft de vraag drastisch verminderd, wat resulteert in een daling van huurprijzen met 15 procent en een stijging van de leegstand tot 20 procent. Deze verschuiving bedrijven de unieke kans hun vastgoedstrategie te herzien.

Amsterdams kantoor nauwelijks liquide

Willem Vlaming en Dorinth van Dijk bezien de Amsterdamse kantorenmarkt vanuit een internationaal beleggingsperspectief met een focus op marktliquiditeit. De kantorenmarkt in Amsterdam heeft sinds 2017 te maken met een dalende liquiditeit. Dit betekent dat verkopers en kopers nog flink wat water bij de wijn moeten doen om tot transacties te komen. Tot die tijd zal het transactievolume gering blijven.

Kantorenmarkt VS: vraagprijs stabiel, effectieve huur daalt

Stefan Weiss, Christina Tong, Dennis Schoenmaker en Frank Verwoerd bieden inzicht in de waardering op de Amerikaanse kantorenmarkt. Ook hier kampt de markt met de gevolgen van hybride werken en monetaire verkrapping. De effectieve huren zijn gedaald, terwijl vraagprijzen stabiel bleven. Dit geeft Europese investeerders die minder bekend zijn met de Amerikaanse markt een vertekend beeld. Een nauwkeurige evaluatie van toekomstige kasstromen is essentieel om investeringskansen te vergelijken.

Download hier de complete RERQ-editie over de kantorenmarkt.

De nieuw verschenen digitale editie van Real Estate Research Quarterly bevat vijf artikelen waarvan er vier over de woningmarkt gaan. Het vijfde artikel is een opinieartikel dat ingaat op de vermeende schaarste aan bedrijventerreinen in Nederland. Real Estate Research Quarterly is het kwartaalblad van de Vereniging van Onroerendgoedonderzoekers Nederland (VOGON).

NVM voorspelt CBS-cijfers

De ontwikkeling van de huizenprijzen in Nederland wordt bijgehouden door makelaarsvereniging NVM en door het CBS. Deze cijfers lopen alleen nooit gelijk op. De NVM-cijfers zijn snel beschikbaar, aan de CBS-cijfers wordt langer gerekend. Toch kunnen op basis van de NVM-cijfers met grote betrouwbaarheid de CBS-cijfers worden voorspeld. Dat stelt dr. Dorinth van Dijk van De Nederlandsche Bank in zijn artikel ‘Nowcasten van CBS-huizenprijzen met NVM-huizenprijzen’.

Prijseffect overstromingsrisico

De risico’s van een overstroming in Nederland zijn klein, maar de gevolgen zijn groot. Door klimaatverandering neemt dit risico toe. Uit de verkoopprijs van woningen met een hoger overstromingsrisico blijkt niet dat huizenkopers zich hiervan bewust zijn. Dit constateert onderzoeker Woningmarkt Lianne Hans van het Kadaster in haar artikel ‘Prijseffecten overstromingsrisico’s op de Nederlandse woningmarkt’.

Geen extra bedrijventerreinen

Het ministerie van Economische Zaken bepleit een forse uitbreiding van het areaal bedrijventerreinen in Nederland. Nergens voor nodig, betoogt zelfstandig adviseur Han Olden. Ook aanbevelingen over de verduurzaming van bestaande bedrijventerreinen van de Raad voor de Leefomgeving en Infrastructuur (RLI) werken volgens hem belemmerend. Dit betoogt Olden in zijn perspectiefbijdrage ‘Het roer moet eindelijk om op bedrijventerreinen’.

Huuropbrengsten fors omlaag

De Eerste Kamer heeft eind juni 2024 de Wet betaalbare huur aangenomen. De daarin opgenomen middenhuurregulering verlaagt de gemiddelde opbrengst van middeldure huurwoningen met 2400 euro, ofwel 200 euro per maand. Fijn voor huurders, maar het vergroot de kans dat beleggers hun woningen in dit segment verkopen, waardoor het aanbod van huurwoningen daalt. Dat onderbouwen Maarten van ‘t Hek en prof. dr. Marc Francke in hun artikel ‘De invloed van de middenhuurregeling op de potentiële huur en marktwaarde’.

Prijseffect Blankenburgverbinding

Een nieuwe snelwegtunnel verbindt eind dit jaar de A20 bij Vlaardingen met de A15 bij Rozenburg. Deze Blankenburgverbinding verlicht het forensenverkeer in Zuidwest-Nederland, maar verhoogt de druk op de regionale woningmarkt. Hierdoor zal de prijs van woningen aan de zuidwestkant van de verbinding stijgen. Dat constateren onderzoekers Rosa van der Drift, Harry Boumeester en Harry van der Heijden van de TU Delft in hun artikel ‘De Blankenburgverbinding: de gevolgen voor de regionale woningmarkt.

Download hier de complete RERQ-editie.

De Vereniging van Onroerendgoedonderzoekers Nederland (VOGON) heeft voor het eerst een jaarboek uitgebracht. Daarin zijn alle artikelen uit 2023 gebundeld die verschenen in Real Estate Research Quarterly (RERQ). Sinds het afgelopen voorjaar verschijnen geen papieren edities van het kwartaalblad meer.

Het VOGON-bestuur en de RERQ-redactie hebben, na raadpleging van de leden, besloten niet langer losse nummers van het wetenschappelijke tijdschrift uit te brengen, maar omstreeks de jaarwisseling de voor publicatie geaccepteerde artikelen te bundelen in een jaarboek.

RERQ signaleert als onafhankelijke publicatie van VOGON actuele kennis die relevant is voor de vastgoedsector. In de artikelen worden wetenschappelijke inzichten vertaald naar aanbevelingen voor commerciële vastgoedpartijen, overheden, maatschappelijke instellingen en vastgoedopleidingen.

Aanleiding voor het uitbrengen van een jaarboek is dat artikelen direct nadat ze voor publicatie zijn opgemaakt op de website vogon.nl worden gedeeld. Het belang van losse edities is daardoor afgenomen, maar VOGON-leden gaven aan behoefte te houden aan een fysieke publicatie. Door de huidige werkwijze kunnen RERQ-artikelen snel worden gedeeld, terwijl ze ook op papier blijven verschijnen.

Download hier het RERQ-jaarboek 2023 als pdf-bestand.

Fysieke exemplaren
Exemplaren van het RERQ-jaarboek zijn te koop voor 163,50 euro (inclusief 9% btw). Dat is inclusief verzending èn een gratis individueel jaarlidmaatschap van VOGON. Stuur uw bestelling per e-mail aan redactie@vogon.nl.


VOGON-lid en RERQ-redacteur Kaj Deana is in dienst getreden als investmentmanager bij 1BOX Self-Storage. Hij is aangesteld om de portfolio van 1BOX Self-Storage verder uit te breiden met nieuwe self-storagelocaties in Nederland en het buitenland. 1BOX SelfStorage heeft momenteel 28 self-storagelocaties verspreid over Nederland en wil dat aantal in de komende jaren verder uitbreiden.

Deana was hiervoor vier jaar werkzaam als manager Portfolio Strategy & Research bij woningverhuurder Heimstaden in de tijd dat het bedrijf zich transformeerde van start-up naar scale-up.

Deana (1971) is enthousiast over de groeiplannen van 1BOX Self-Storage en over zijn rol daarin: ‘De ambitie van 1BOX Self-Storage spreekt me erg aan en ik kijk ernaar uit om een belangrijke bijdrage aan te leveren in het vinden van geschikte locaties in binnen- en buitenland. Duurzaamheid en betaalbaarheid staan daarbij voorop, want we zullen niet alleen nieuwe vestigingen bouwen, maar ook op zoek gaan naar bestaande gebouwen om die te transformeren tot moderne opslaglocaties.’

Ervaring
Deana heeft meer dan twintig jaar ervaring in de vastgoedsector. Hij studeerde Internationale Economie aan de Universiteit Utrecht en Economische Geografie en Vastgoedeconomie aan de Universiteit van Amsterdam. Hij is gespecialiseerd in vastgoedinvesteringen, portefeuilleanalyse en marktonderzoek. Eerder werkte Deana bij FGH Bank, ABN AMRO Asset Management, Rabo Vastgoedbeleggingsbeheer en Heimstaden. Daarnaast is hij bestuurslid van StiVAD, lid van de RICS en gastdocent aan de Universiteit van Amsterdam.

Het succes van de energietransitie in sociale huur staat of valt met het gedrag van bewoners en hun bereidheid om met duurzame technieken om te leren gaan.

Een consortium van 15+ woningcorporaties en kennisinstellingen biedt je een interactieve ochtend aan. Vol inzichten in het gedrag van huurders en op wetenschap gebaseerde oplossingen (tools, games, data) die bewoners motiveren bij verduurzaming.

Krijg in interactieve sessies antwoord op vragen als:
– Hoe kan virtual reality draagvlak voor renovatie versterken?
– Hoe ontstaat niet-duurzaam gedrag in gerenoveerde woningen?
– Wat vertelt een miljoen microdata over de effecten van energietransitie voor bewoners?

Kom op 30 januari 2024 naar het congrescentrum van TU/e (10 minuten lopen van het station) in Eindhoven voor inzichten, inspiratie en om elkaar te ontmoeten. Het duurt van 9.30 tot 14.30 uur. De workshop is gratis, er is wel een bijdrage bij no-show. We verwelkomen graag een diverse groep aan deelnemers, maar het aantal plekken is beperkt. Voor programma en aanmelden: www.wetenschap4corporaties.nl.

Georganiseerd door onderzoeksprogramma BEL, TU/e Bouwkunde en Woonbedrijf en gesteund door VOGON.

De workshop is interessant voor onder andere medewerkers van corporaties, samenwerkingspartners, studenten.

Al enige tijd wordt binnen VOGON een discussie gevoerd over de publicatievorm van ons, voor de Nederlandse situatie unieke, praktisch-wetenschappelijke blad Real Estate Research Quarterly (RERQ).

Tegen de achtergrond van eigentijdse ontwikkelingen op het gebied van communicatie en informatie, maar ook uit kostenoverwegingen, heeft het bestuur van VOGON besloten om de individuele uitgaven van ons blad voortaan alleen online uit te brengen. In plaats van de periodieke fysieke exemplaren lopende een jaargang, worden nu na afronding van een jaargang alle artikelen uit die jaargang in een boekwerk gebundeld en aan de leden toegezonden. Uiteraard zonder enige concessie met betrekking tot de hoge kwaliteit van het blad, de praktisch-wetenschappelijke insteek, het spectrum van onderwerpen van artikelen en onderliggend onderzoek, de opmaak en leesbaarheid en de frequentie van verschijnen.

Geen extra kosten

VOGON-leden blijven alle (online- en fysieke jaar-) uitgaven, zonder extra kosten, ontvangen als onderdeel van het lidmaatschap. Elk moment van publicatie, online en (eenmaal per jaar dus gebundeld) fysiek, zal via de VOGON-nieuwsbrief, -website en -LinkedIn-pagina worden aangekondigd.

Bestuursbesluit, ledenraadpleging

Het voornemen tot dit bestuursbesluit is reeds besproken op de algemene ledenvergaderingen van 2022 en 2023, waarbij de aanwezige leden met het besluit hebben ingestemd. Daarbij is afgesproken dat het bestuur over dit besluit de mening van alle leden vraagt.

Geef je mening

Vandaar het verzoek aan je als lid om voor 1 oktober 2023 per e-mail je mening te geven over:

  1. Het tussentijds, lopende een jaargang, alleen online uitbrengen van de uitgaven van de RERQ en van de daarin opgenomen artikelen.
  2. Het bundelen, in gedrukte vorm, van de RERQ-kwartaaluitgaven en -artikelen aan het eind van elke jaargang.

Stuur nu je mening ininfo@vogon.nl