Tag Archief van: woningmarkt

,

Sfeerimpressie VOGON-symposium 2023

Het VOGON-symposium 2023 stond in het teken van de dynamiek op de woningmarkt. Door verschillende externe factoren en overheidsingrijpen is de woningmarkt in beweging als – bijna – nooit tevoren. Hoge ambities, gepaard aan fiscale maatregelen voor vooral de huurwoningmarkt, zetten de markt onder hoogspanning.

De effecten van de gestegen rente, blijvend hoge vraag en afschaffing voor de verhuurdersheffing, bieden een veelzijdige problematiek. Doelstellingen ter verbetering en versnelling worden nauwelijks gehaald en de conjunctuur kan een verdere verslechtering betekenen. Het congres was vooral gericht op actuele ontwikkelingen en de toekomstige effecten hiervan.

VOGON-voorzitter Maarten Donkers heet bezoekers en sprekers welkom in het pop-up Rietveld Theater in het Kabeldistrict in Delft.

In een korte toelichting door Olga Wagenaar van Amvest krijgen deelnemers zicht op de transformatieopgave en de uitdagingen binnen de gebiedsontwikkeling Kabeldistrict.

Onder leiding van dagvoorzitter Wabe van Enk (PropertyNL) kwamen diverse aspecten van de huidige dynamiek op de woningmarkt aan bod.

Stefan Janssen van Capital Value schetst, op basis van zijn ervaring en inhoudelijke betrokkenheid bij woningtransacties, de dynamiek in de woningmarkt.

Marja Elsinga van TU Delft geeft duiding en een kritische reflectie op het woningmarktbeleid van de overheid, aangevuld met onverwachte inzichten en duiding van de rollen van onder andere woningcorporaties.

Marc Francke van Ortec Finance verrijkt het inzicht in de woningmarkt met het cijfermatige onderzoek dat hij en collega’s uitvoerden naar de middenhuur en de effecten van de regulering op de woningmarkt van deze huurklasse.

Isabel van de Geer (ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties) zoomde in op de beoogde effecten en maatregelen van het gevoerde woningmarktbeleid.

Als intermezzo reikte Theo Arentze de VOGON Research Award 2022 uit aan de auteurs van het beste onderzoeksartikel uit jaargang 21 van het verenigingsblad Real Estate Research Quarterly.

Het artikel ‘De realisatie van goedgekeurde plannen: inzicht in de doorlooptijden en factoren’ van Huub Ploegmakers (midden), Pim Beckers (links) en Babak Firoozi Fooladi is winnaar van de VOGON Research Award 2022. VOGON-voorzitter Maarten Donkers (rechts) feliciteert de winnaars en overhandigt bloemen.

Juryvoorzitter Theo Arentze overhandigt Annette Duivenvoorden (Platform 31) een oorkonde voor de nominatie voor de VOGON Research Award 2022 van haar artikel ‘Woonaanbod voor senioren eist vraaggericht ontwikkelen’, geschreven met Gert Jan Hagen (SpringCo Urban Analytics).

We sluiten de middag af met een panelgesprek met van links naar rechts Isabel van de Geer, Thijs Guinee (Altera Vastgoed) en Coen van Rooyen (WoningBouwersNL).

In de pauze werd er door de VOGON-leden bijgepraat en veel gediscussieerd, ook met de sprekers.

Het symposium werd afgesloten met de traditionele borrel, dit keer in het naast het Rietveld Theater gelegen brouwcafé De Koperen Kat.

Voor aanvang van het symposium werd in de coulissen van het Rietveld Theater de jaarlijkse algemene ledenvergadering van VOGON gehouden.

,

Onderzoek naar vertraging woningbouw wint VOGON Research Award

Het artikel ‘De realisatie van goedgekeurde plannen: inzicht in de doorlooptijden en factoren’ van Huub Ploegmakers, Pim Beckers en Babak Firoozi Fooladi is winnaar van de VOGON Research Award. De award werd uitgereikt tijdens het VOGON-symposium op 11 mei 2023 in het Rietveld Theater in Delft.

In hun studie onderzoeken de drie onderzoekers vertragingen in de realisatie van planologisch goedgekeurde plannen voor woningbouw. Meer inzicht in de duur en onderliggende factoren is van groot belang, gezien het woningtekort en het ogenschijnlijke trage bouwtempo. Op basis van een unieke dataset en een zorgvuldige analyse laat de studie zien dat er inderdaad sprake is van vertraging en dat de stijging van de woningprijzen hierbij een factor is.

Tegen de verwachting in komt verder naar voren dat, gecorrigeerd voor de omvang van de plannen, binnenstedelijke plannen later starten, maar sneller worden voltooid. “De heldere analyses, de zorgvuldigheid van de besprekingen en de gedegen wetenschappelijke onderbouwing maken dit onderzoek tot een waardig awardwinnend artikel”, stelt de jury in zijn rapport.

De VOGON Research Award is een stimuleringsprijs die jaarlijks wordt uitgereikt aan de best beoordeelde vastgoedpublicatie uit het wetenschappelijke tijdschrift Real Estate Research Quarterly. De winnaars ontvangen een oorkonde en een geldbedrag.

De jury van de VOGON Research Award bestond uit prof. dr. Theo Arentze (TU Eindhoven, voorzitter), dr. Maarten Jennen (PGGM), Dick Vos MRE (VMC Invest) en dr. Hilde Remøy (TU Delft). Bij de selectie van de genomineerde artikelen is gekeken naar de relevantie voor de Nederlandse vastgoedsector, originaliteit in aanpak, thematiek of invalshoek, nieuwe inzichten, consistentie en toegankelijkheid. 

Lees hier de winnende studie: ‘De realisatie van goedgekeurde plannen: inzicht in de doorlooptijden en factoren‘ (pdf) door Huub Ploegmakers (Radboud Universiteit, redacteur RERQ), Pim Beckers (Stadskwadraat) en Babak Firoozi Fooladi (Universiteit van Aalto, Finland).

Naast het winnende artikel nomineerde de jury nomineerde twee andere onderzoeken uit jaargang 21 van Real Estate Research Quarterly:

‘Reële opties en stedelijke woningbouw of Uitstel is niet altijd afstel‘ (pdf) door Rutger-Jan Lange (Erasmus Universiteit Rotterdam) en Coen Teulings (Universiteit Utrecht)

‘Woonaanbod voor senioren eist vraaggericht ontwikkelen‘ (pdf) door Annette Duivenvoorden (Platform 31) en Gert Jan Hagen (Springco Urban Analytics)

VOGON-symposium 2023 
Het VOGON-symposium 2023 stond in het teken van de dynamiek op de woningmarkt met als titel ‘De Nederlandse woningmarkt onder hoogspanning: gewenste dynamiek of dreigende stilstand?’.

Juryrapport VOGON Research Award 2022

Juryvoorzitter Theo Arentze draagt voor uit het juryrapport tijdens het VOGON-symposium op 11 mei 2023 in Delft

De awardcommissie heeft zich ook dit jaar gebogen over de vraag welk paper in Real Estate Research Quaterly in aanmerking komt voor de VOGON-award. Dit jaar komen in aanmerking de bijdragen uit de drie edities van de RERQ-jaargang 21. We hebben gelet op de relevantie voor de vastgoedpraktijk, originaliteit, nieuwe inzichten, toegankelijkheid en de methodologische verantwoording. De commissie heeft eerst uit het totaal van dertien bijdragen een shortlist bepaald. Op de shortlist van de commissie staan, in volgorde van verschijnen, de volgende drie artikelen:

  • “Reële opties en stedelijke woningbouw of Uitstel is niet altijd afstel”, door Rutger-Jan Lange en Coen Teulings
  • “De realisatie van goedgekeurde plannen: inzicht in de doorlooptijden en factoren”, door Huub Ploegmakers, Pim Beckers en Babak Firoozi Fooladi
  • “Woonaanbod voor senioren eist vraaggericht ontwikkelen”, door Annette Duivenvoorden en Gert Jan Hagen

Alle drie de genomineerde artikelen richten zich, zij het op verschillende manieren en met verschillende invalshoeken, op de nieuwbouwopgave. Landen wereldwijd, en dat is dus inclusief Nederland, worstelen met een gebrek aan woningen. Het is een zeer relevant onderwerp waar nog vele vragen over bestaan en waar deze drie artikelen op verschillende manieren een deel van het antwoord geven. Mogelijk een klein deel van het antwoord, maar het vinden van die antwoorden is waarom research wordt gedaan en gepubliceerd in de Real Estate Research Quarterly.

Uit deze drie genomineerden heeft de commissie vervolgens het awardwinnende paper geselecteerd, die ik nu bekend zal maken. De VOGON-award 2022 wordt uitgereikt aan:

  • “De realisatie van goedgekeurde plannen: inzicht in de doorlooptijden en factoren”, door Huub Ploegmakers, Pim Beckers en Babak Firoozi Fooladi

In deze studie gaan de onderzoekers in op de vraag in hoeverre er sprake is van vertraging bij de realisatie van planologisch goedgekeurde plannen voor woningbouw. Meer inzicht in de duur en onderliggende factoren is van groot belang gegeven het woningtekort en het ogenschijnlijke trage tempo. Op basis van een unieke dataset en een zorgvuldige analyse laat de studie zien dat er inderdaad sprake is van vertraging en dat de stijgende woningprijzen hierbij een factor is. Tegen de verwachting in komt verder naar voren dat, gecorrigeerd voor de omvang van de plannen, binnenstedelijke plannen natuurlijk later starten, maar sneller worden voltooid. De heldere analyses, de zorgvuldigheid van de besprekingen, en de gedegen wetenschappelijke onderbouwing maken dit onderzoek, volgens de jury, tot een waardig awardwinnend artikel.

Ik wil dan ook graag, ook namens de andere leden van de jury – Dick Vos, Maarten Jennen en Hilde Remøy – de auteurs van harte feliciteren met deze prijs!

VOGON Award commissie
Prof. Theo Arentze, Technische Universiteit Eindhoven
Dick Vos MRE, VMC Invest,
Dr. Maarten Jennen, PGGM,
Dr. Hilde Remøy, Technische Universiteit Delft

,

Drie nominaties voor VOGON Research Award 2023

Nando Slijkerman (foto) en zijn coauteurs Christian Lennartz en Trond Husby zijn winnaar van de VOGON Research Award 2022 voor hun artikel ‘Ruimtelijke woonvoorkeuren en regionale prijsverschillen tijdens de coronapandemie’, gepubliceerd in de decembereditie 2021 van het kwartaalblad Real Estate Research Quarterly (RERQ).
Vastgoedonderzoeker Nando Slijkerman neemt de VOGON Research Award 2022 in ontvangst uit handen van juryvoorzitter Theo Arentze (links).

De jury van de VOGON Research Award heeft uit de wetenschappelijke artikelen die het afgelopen jaar verschenen in jaargang 21 van het tijdschrift Real Estate Research Quarterly drie bijdragen genomineerd. Het winnende artikel wordt bekendgemaakt tijdens het VOGON-symposium op 11 mei 2023 in het Rietveld Theater in Delft.

De VOGON Research Award is een stimuleringsprijs die jaarlijks wordt uitgereikt aan de best beoordeelde vastgoedpublicatie uit Real Estate Research Quarterly. De winnaar ontvangt een oorkonde en een geldbedrag. Genomineerd zijn de artikelen:

‘Reële opties en stedelijke woningbouw‘ of ‘Uitstel is niet altijd afstel‘ (pdf) door Rutger-Jan Lange (Erasmus Universiteit Rotterdam) en Coen Teulings (Universiteit Utrecht)

‘De realisatie van goedgekeurde plannen: inzicht in de doorlooptijden en factoren‘ (pdf) door Huub Ploegmakers (Radboud Universiteit, redacteur RERQ), Pim Beckers (Stadskwadraat) en Babak Firoozi Fooladi (Universiteit van Aalto, Finland)

‘Woonaanbod voor senioren eist vraaggericht ontwikkelen‘ (pdf) door Annette Duivenvoorden (Platform 31) en Gert Jan Hagen (Springco Urban Analytics)

De jury van de VOGON Research Award bestaat uit Theo Arentze (TU Eindhoven, voorzitter), Maarten Jennen (PGGM), Dick Vos (VMC Invest) en Hilde Remøy (TU Delft). Bij de selectie van de genomineerde artikelen is gekeken naar de relevantie voor de Nederlandse vastgoedsector, originaliteit in aanpak, thematiek of invalshoek, nieuwe inzichten, consistentie en toegankelijkheid. 

VOGON-symposium 2023 
Het jaarlijkse VOGON-symposium staat in 2023 in het teken van de dynamiek op de woningmarkt met als titel ‘De Nederlandse woningmarkt onder hoogspanning: gewenste dynamiek of dreigende stilstand?’. Het symposium wordt op 11 mei 2023 vanaf 13.30 uur gehouden in het Rietveld Theater in Delft.

,

VOGON-symposium: 11 mei 2023, Rietveld Theater, Delft

‘De Nederlandse woningmarkt onder hoogspanning: gewenste dynamiek of dreigende stilstand?’

Het VOGON-symposium staat in 2023 in het teken van de dynamiek op de woningmarkt. Door verschillende externe factoren en overheidsingrijpen is de woningmarkt in beweging als – bijna – nooit tevoren.

Hoge ambities, gepaard met fiscale maatregelen voor vooral de huurwoningmarkt, zetten de markt onder hoogspanning. De effecten van de gestegen rente, blijvend hoge vraag en afschaffing voor de verhuurdersheffing, bieden een veelzijdige problematiek. Doelstellingen ter verbetering en versnelling worden nauwelijks gehaald en de conjunctuur kan een verdere verslechtering betekenen. Het congres is vooral gericht op actuele ontwikkelingen en de toekomstige effecten hiervan. Tijd voor een kritische blik op deze materie.

Onder leiding van dagvoorzitter Wabe van Enk komen diverse aspecten van de huidige dynamiek op de woningmarkt aan bod. We zijn voor het jaarlijkse symposium van de VOGON te gast in het Rietveld Theater, het pop-uptheater in een van de loodsen op Kabeldistrict in Delft. In een korte toelichting door Olga Wagenaar van Amvest krijgen deelnemers zicht op de transformatieopgave en de uitdagingen binnen deze gebiedsontwikkeling. Daarna zal Stefan Janssen (Capital Value), op basis van zijn ervaring en inhoudelijke betrokkenheid bij woningtransacties, de huidige dynamiek schetsen. Marja Elsinga (TU Delft) geeft duiding en een kritische reflectie op het woningmarktbeleid van de overheid, aangevuld met onverwachte inzichten en duiding van de rollen van onder andere woningcorporaties. Marc Francke (Ortec Finance, UvA) verrijkt ons inzicht met het cijfermatige onderzoek dat hij met collega’s uitvoerde naar de middenhuur en de effecten van de maatregelen op de woningmarkt van deze huurklasse. Isabel van de Geer (ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties) zal inzoomen op de beoogde effecten en maatregelen van het gevoerde woningmarktbeleid. Als intermezzo vindt traditioneel de jaarlijkse uitreiking van de VOGON Research Award plaats voor het beste onderzoeksartikel van de Real Estate Research Quarterly. We sluiten de middag af met een panelgesprek waaraan onder andere Thijs Guinee(Altera Vastgoed) en Coen van Rooyen (WoningBouwersNL) deelnemen. Aansluitend vindt traditiegetrouw een netwerkborrel plaats.

Plaats van handeling is het Rietveld Theater, Schieweg 15B, 2627 AN Delft. Meer informatie over programma volgt zo snel mogelijk. Vooraf wordt de algemene ledenvergadering gehouden. Ook wordt traditiegetrouw de VOGON-research award uitgereikt.

Meld je hier aan

Programma
12.00 – 13.30 Algemene Ledenvergadering VOGON
13.30 – 14.00 Inloop symposium
14.00 – 14.10 Welkom en opening door dagvoorzitter Wabe van Enk
14.10 – 14.20 Presentatie Kabeldistrict door Olga Wagenaar (Amvest)
14.20 – 14.40 Stefan Janssen MSc (Capital Value): ‘setting the scene’
14.40 – 15.00 prof. dr. Marja Elsinga (TU Delft): governance en marktstructering
15.00 – 15.20 prof. dr. Marc Francke (Ortec Finance): onderzoek middenhuur
15.20 – 15.30 Pauze
15.30 – 15.50 Coen van Rooyen, directeur WoningbouwersNL
15.50 – 16.10 Isabel van de Geer, ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties
16.10 – 16.20 Uitreiking VOGON Research Award door Theo Arentze
16.20 – 17.00 Paneldiscussie met onder leiding van de dagvoorzitter met Isabel van de Geer, drs. Niels van Wonderen MSRE (Altera Vastgoed), Coen van Rooyen LLM (WoningBouwersNL) aan de hand van stellingen (via Mentimeter)
17.00 – 18.30 Borrel bij ‘De Koperen Kat’ in Delft.

Wabe van Enk

Wabe van Enk is hoofdredacteur-directeur PropertyNL/PropertyEU. Hij studeerde journalistiek in Utrecht en werkte achtereenvolgens als redacteur bij Het Financieele Dagblad, NRC Handelsblad en als hoofdredacteur bij Vastgoedmarkt. In 2000 richtte hij vastgoedinformatiebedrijf PropertyNL op. Van Enk is lid van de jury van diverse vastgoedprijzen, zoals de Middenhuur Award en de Green Leader Award van de Dutch Green Building Council.

Olga Wagenaar is ontwikkelingsmanager bij Amvest en verantwoordelijk voor de herontwikkeling van Kabel District naar een grootschalige woonlocatie. Kabeldistrict is onderdeel van Schieoevers Noord. De huidige bedrijventerreinen veranderen in levendige, gemengde stedelijke gebieden met ruimte voor kennisintensieve en innovatieve maakindustrie. Dat past bij de ambitie van Delft om dé High Tech Capital van Nederland te worden.

Stefan Janssen

Stefan Janssen is specialist op het gebied van complexe strategische vastgoedvraagstukken. Hij adviseert gemeenten, ontwikkelaars en (inter)nationale beleggers over een breed scala aan onderwerpen, waaronder haalbaarheidsstudies, doelgroep- en huurprijsanalyses en beleggingsvisies. Hij maakt veel gebruik van de Data Intelligence die binnen Capital Value beschikbaar is om te komen tot zijn inzichten. Stefan heeft 10 jaar ervaring in het vastgoed, op zowel het gebied van vastgoedbeleggingen als vastgoedonderzoek.

Marja Elsinga is hoogleraar Housing Institutions & Governance aan de faculteit Bouwkunde van de TU Delft. Ze is een expert in vergelijkend huisvestingsonderzoek en leidt internationale en interdisciplinaire onderzoeksteams. Ze heeft ruim dertig jaar ervaring in onderzoek en onderwijs over woningmarkt en woonbeleid. Haar invalshoek is wonen als fysiek, sociaal en economisch fenomeen en het effect daarvan op de vastgoedmarkt en de rol van overheden. Daarnaast is ze actief in bestuurlijke en adviesfuncties: commissaris bij Ymere, lid van het bestuur van het Netwerk Conceptueel Bouwen, lid van de wetenschappelijke raad van Platform31 en trekker van het onderwerp wonen in de Denktank Nederland 2040.

Coen van Rooyen is algemeen directeur WoningBouwersNL, de branchevereniging voor bouwbedrijven en projectontwikkelaars in de woningbouwsector. Hij werkte de afgelopen jaren aan verdere professionalisering van de branchevereniging die eerder bekend was als NVB Bouw. Door intensievere samenwerkingen met andere organisaties, en door toenemende aandacht voor bouwopgave, innovatie, circulariteit en duurzaamheid draagt WoningBouwersNL bij aan een gezondere woningmarkt.

Isabel van de Geer is afdelingshoofd Woningbouwbeleid en plaatsvervangend directeur Woningbouw bij Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. Isabel werkt al enige jaren in het fysiek-ruimtelijk domein. Eerst bij het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat en nu bij BZK. Vanwege het grote woningtekort ligt de focus op het bouwen van 900.000 woningen tot 2030. Samen met de betrokken partners werken aan voldoende betaalbare woningen voor iedereen op de juiste plek.

Marc Francke is werkzaam bij Ortec Finance en hoogleraar bij de Universiteit van Amsterdam. Bij Ortec Finance heeft hij uitgebreid onderzoek gedaan naar geautomatiseerde waarderingsmodellen met behulp van econometrische en machine learning-methoden, de constructie van vastgoedprijsindexen in dunne markten, en prijs- en liquiditeitsdynamiek in commerciële en woningmarkten. Daarnaast is hij hoogleraar Real Estate Analytics aan de Universiteit van Amsterdam. Hij is gepromoveerd in econometrie aan de Vrije Universiteit Amsterdam. Professor Francke is research fellow bij het Massachusetts Institute of Technology Center for Real Estate’s Price Dynamics Platform en Weimer School Fellow bij het Homer Hoyt Institute. Zijn wetenschappelijk onderzoek heeft geleid tot publicaties in verschillende wetenschappelijke tijdschriften. Marc. Francke is bestuurslid van de European Real Estate Society en secretaris van de European Commercial Real Estate Data Alliance.

Thijs Guinee MSc is Performance & Valuation Analist bij Altera Vastgoed en richt zich met name op het analyseren en adviseren van de performance van de portefeuilles. Daarnaast vervult Guinee een belangrijke rol in de beoordeling van de externe taxaties. Guinee heeft negen jaar ervaring op het gebied van het analyseren van trends en ontwikkelingen in de vastgoedmarkt. Daarnaast heeft hij de afgelopen jaren veel ervaring opgedaan met betrekking tot het beoordelen van gebruikstransacties en beleggingstransacties teneinde vastgoedwaarderingen te ondersteunen.

,

‘Woningbouw gaat sneller op gemeentegrond’

Woningbouwprojecten op gemeentegrond hebben in de realisatiefase een kortere doorlooptijd dan projecten waarbij de gemeente niet als eigenaar is betrokken. Ook is de bouwtijd van projecten binnen de bebouwde kom verrassend genoeg korter dan buiten stedelijk gebied.

Dat stellen vastgoedonderzoekers Lars Brugman, Berend Schoone, Jan Rouwendal en Hans Wisman in de verkennende studie ‘De invloed van marktomstandigheden, locatie- en projectkenmerken op de realisatiefase van het woningbouwproces’ in Real Estate Research Quarterly, het kwartaalblad van de Vereniging van Vastgoedonderzoekers Nederland (VOGON). 

Het is voor zover bekend voor het eerst dat vastgoedonderzoekers een kwantitatieve analyse maakten van de duur van het bouwproces van nieuwbouwwoningen in Nederland. De belangrijkste bevinding is het effect van de gemeente als eigenaar van de bouwgrond. Dat leidt tot  een aanzienlijke versnelling van de bouw ten opzichte van de situatie waarin de gemeente geen betrokkenheid heeft.

Een tweede opvallende uitkomst is dat projecten binnen de bebouwde kom – na de start van de bouw – gemiddeld sneller worden voltooid dan die buiten de bebouwde kom. De onderzoekers verifieerden de algemene aanname dat projecten in een bebouwde omgeving makkelijker vertraging oplopen door interacties met zaken als al aanwezige gebouwen en bekabeling. Uit hun onderzoek blijkt echter het tegendeel.

Download hier de pdf met het volledige artikel.

Over de auteurs 

Lars Brugman is onderzoeker bij het Kadaster. Berend Schoone is adviseur bij vastgoedadviesbureau Fakton in Rotterdam. Prof. dr. Jan Rouwendal is hoogleraar aan de Vrije Universiteit in Amsterdam. Hans Wisman is onderzoeker bij het Kadaster.

,

‘Bouwplannen leiden niet als vanzelf tot meer woningen’

De afgifte van 100 bouwvergunningen leidt door de bank genomen tot de oplevering van 70 nieuwe woningen in de twee jaar daarna. Dat stellen de vastgoedonderzoekers Huub Ploegmakers, Jan Rouwendal en Erwin van der Krabben in het artikel ‘Van definitief bestemmingsplan naar bouwvergunning’ in Real Estate Research Quarterly, het kwartaalblad van de Vereniging van Vastgoedonderzoekers Nederland (VOGON).

De onderzoekers constateren aan de hand van onderzoek dat de doorstroming van geplande woningen vanuit de eerste fasen van de planvorming naar voltooiing niet regelmatig verloopt. Hoewel dat op het eerste gezicht erg voor de hand zou liggen, vonden zij geen een-op-een-relatie tussen het aantal afgegeven bouwvergunningen en opgeleverde woningen. Wel blijkt er een duidelijke relatie tussen de eerste fasen van planvorming en een verandering in de bevolkingsomvang.

De belangrijkste conclusie die de onderzoekers trekken is dat in het kader van de gewenste versnelling van de woningbouw niet blind kan worden gevaren op het vergroten van de plancapaciteit. Extra plannen leiden niet als vanzelf tot meer nieuwe woningen. Natuurlijk komt er geen nieuwbouw tot stand zonder dat er eerst plannen zijn gemaakt, maar het verband tussen beide is zwak, stellen de auteurs.

Download hier de pdf met het volledige artikel.

Over de auteurs
Prof. dr. Erwin van der Krabben is hoogleraar Planologie aan de Radbouw Universiteit in Nijmegen. Dr. Huub Ploegmakers is universitair docent Planologie aan de Radboud Universiteit in Nijmegen. Prof. dr. Jan Rouwendal is hoogleraar Ruimtelijke economische aspecten van vastgoedmarkten aan de Vrije Universiteit in Amsterdam.

,

Waarom leiden stijgende huizenprijzen niet tot meer nieuwbouw?

Er zijn allerhande krachten die binnen het vakgebied van gebiedsontwikkeling een versnelling van de bouw en uitbreiding van het aanbod van betaalbare woningen frustreren. Hoe deze het best kunnen worden overwonnen vergt nader onderzoek, betoogt hoogleraar Gebiedsontwikkeling Erwin van der Krabben van de Radboud Universiteit in Nijmegen in het artikel ‘Gebiedsontwikkeling, een kennis- en onderzoeksagenda’ in Real Estate Research Quarterly, het kwartaalblad van de Vereniging van Vastgoedonderzoekers Nederland (VOGON).

In zijn perspectiefbijdrage beperkt Van der Krabben zich tot twee vragen: Waarom worden er in Nederland al jaren minder woningen gebouwd dan gewenst, leidend tot een aanzienlijk woningtekort? En waarom is er vaak sprake van financiële tekorten in woningbouwprojecten, hoewel woningprijzen in de afgelopen jaren veel harder zijn gestegen dan bouwkosten, waardoor de opbrengsten van woningbouwontwikkeling zijn toegenomen?

De grond- en woningbouwmarkt vertonen alle kenmerken van een imperfecte markt, constateert Van der Krabben. Anders dan in andere Europese landen reageren woningbouwers in Nederland minder snel op de toegenomen vraag. Dit hangt onder andere samen met planologische regelgeving (lange procedures, ingewikkelde ruimtelijke vraagstukken), schaarse ruimte en conflicterende ruimteclaims, maar ook met de praktijk van gebiedsontwikkeling (grootschalig, integraal, complex).

Grondeigenaar is sterk beschermd
Daarnaast is de eigendom van de grond sterk beschermd: alleen de eigenaar heeft het recht te bouwen. Door strategisch grond op te kopen hebben de gevestigde partijen marktmacht en zijn er weinig nieuwe toetreders. In onderhandelingen tussen gemeenten en marktpartijen houden beide zijden de kaarten tegen de borst, waardoor er grote onduidelijkheid is over de kosten die gemeenten en marktpartijen maken. De gebrekkige werking van de grond- en woningbouwmarkt leidt ertoe dat economische prikkels mogelijk onvoldoende de goede kant op sturen, waardoor ongewenste marktuitkomsten ontstaan vanuit maatschappelijk perspectief.

Gevolgen nieuw beleid eerst beoordelen
De minister voor Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening heeft onlangs de eerste plannen gepresenteerd voor het versterken van de regie van het Rijk van de versnelling van de woningbouw. Juist omdat beleid en regelgeving zo’n grote rol spelen in de werking van de grond- en woningbouwmarkt lijkt het verstandig bestaand beleid en regelgeving en voorstellen voor nieuw beleid en aanpassingen in regelgeving eerst te evalueren. Betere kennis van gebiedsontwikkeling kan bijdragen aan een betere onderbouwing van nieuw en bestaand beleid en de efficiëntere inzet van publieke middelen en geeft inzicht in mogelijk marktfalen en ongewenste marktuitkomsten.

Download hier de pdf met het volledige artikel.

Over de auteur
Prof. dr. Erwin van der Krabben is hoogleraar Gebiedsontwikkeling aan de Radboud Universiteit in Nijmegen.

Stijgende huizenprijzen leiden tot uitstel nieuwbouw

Oplopende prijzen van woningen vertragen nieuwbouw en dat is in het belang van iedereen. Dat stellen Rutger-Jan Lange en Coen Teulings in een artikel in Real Estate Research Quarterly, het kwartaalblad van de Vereniging van Vastgoedonderzoekers Nederland (VOGON).

Het klinkt in de huidige tijd van woningschaarste als een bewijs van marktfalen beseffen de auteurs, maar woningontwikkelaars én de samenleving als geheel hebben bij stijgende prijzen alle belang bij het uitstellen van nieuwbouwprojecten. Een perceel kun je immers maar één keer volbouwen.

Uitstel maakt dat ontwikkelaars de ontwikkelingen nog even kunnen aankijken en de nieuwbouw beter kunnen afstemmen op de vraag bij oplevering. Dat dit beter is voor de portemonnee van een naar winst strevende belegger klinkt nog wel logisch. Maar overheden zullen nieuwbouw zelfs nog sterker vertragen, wanneer zij het maatschappelijk belang vooropstellen, betogen de auteurs.

Dat laatste heeft te maken met de flexibiliteit die de maatschappij opgeeft wanneer op een perceel woningen worden ontwikkeld. Die levert namelijk speelruimte in om een beslissing om te bouwen later aan te passen aan nieuwe inzichten en veranderingen in behoeften. “En in de tussentijd bespaart ze excessieve bouwkosten”, stellen Lange en Teulings.

Het idee dat projectontwikkelaars de bouw van woningen vooral uitstellen om te profiteren van de schaarste aan woningen – en dus verder stijgende prijzen – wijzen de auteurs van de hand. Het zijn immers vooral de eigenaren van bestaand vastgoed die belang hebben bij het vergroten van de schaarste. Het monopolie op het bouwen van woningen ligt eerder bij de gemeenteraden dan bij projectontwikkelaars, stellen zij. Daarmee is woningschaarste meer een politiek dan een economisch probleem. In gemeenten met veel eigenaar-bewoners “zullen die bewoners stemmen op partijen die de ontwikkeling van nieuwbouw beperken”.

Download hier de pdf met het volledige artikel.

Over de auteurs
Rutger-Jan Lange is universitair docent aan de Erasmus Universiteit Rotterdam, Coen Teulings is universiteitshoogleraar aan de Universiteit Utrecht.

,

De Overstap – Frank van Blokland

Frank van Blokland is aangesteld als lid van de raad van commissarissen van Credit Linked Beheer. VOGON-lid Van Blokland was twintig directeur van de IVBN, de vereniging van institutionele beleggers in vastgoed. Hij neemt de plaats in van Richard Paardenkooper, één van de twee oprichters van het bedrijf. Paardenkooper begon in 2012 samen met Eduardo Alvarez op een zolderkamer een eerste woningbeleggingsfonds. Vervolgens groeide Credit Linked Beheer uit tot een van de grootste aanbieders van woningfondsen voor particulieren.