Ruben Senden: “Stationsgebieden zijn de sleutel tot leefbare verdichting”
Tijdens het VOGON-Talentseminar presenteerde Ruben Senden, afgestudeerd aan de TU Eindhoven in Urban Systems and Real Estate, zijn scriptieonderzoek naar de verdichting van stationsgebieden. Zijn aanpak koppelt academische inzichten aan praktijkervaring bij adviesbureau Kragten. “Ik wilde begrijpen hoe we strategisch kunnen verdichten zonder de leefbaarheid te verliezen.”
De inspiratie voor zijn onderzoek kwam letterlijk van de straat: “Ik liep door een stationsgebied en zag hoe alle grote opgaven – woningbouw, mobiliteit, klimaatadaptatie – samenkomen op een paar vierkante meter. Dat intrigeerde me.” Senden zag dezelfde druk ook terug in beleid en vakliteratuur, zoals de ontwerpnota Ruimte die in september werd gepresenteerd: “Stationsgebieden krijgen daarin een steeds strategischer rol.”
Zijn onderzoek combineert literatuur, interviews met publieke en private partijen en een workshop rond de spoorzone in Tilburg. “Ik heb gekeken naar wat een station meer maakt dan alleen een overstapplek. Het is ook een stadsentree, een publieke ruimte, een plek voor ontmoeting en representatie.”
De casus Tilburg bood waardevolle lessen. “Ze hebben daar vanaf dag één geïnvesteerd in tijdelijke functies. Dat trok mensen aan, gaf vertrouwen en bracht de gebiedsontwikkeling op gang.” Een andere succesfactor was het fijnmazige netwerk van verbindingen. “Nieuwe tunnels en passerelles liepen door in de vastgoedontwikkeling. Dat zorgt voor een logische, aantrekkelijke routing en activeert de plinten.”
Toch was niet alles ideaal. Senden is scherp op de leerpunten: “Tilburg werkte eerst vanuit een blauwdruk. Pas door ‘learning by doing’ ontdekten ze de waarde van erfgoed en flexibiliteit.” Zo noemt hij het langdurige contract met één ontwikkelaar nu een gemiste kans voor aanpasbaarheid.
Senden pleit voor een strategisch ontwerpprincipe dat vertrekt vanuit de bestaande identiteit van een gebied. “Niet de stenen, maar de iconen moeten het uitgangspunt zijn. Wat is de ziel van het gebied en hoe verbind je die met nieuwe functies via hoogwaardige openbare ruimte?”
Tot slot noemt hij het belang van procesontwerp: “Ik wilde niet alleen weten wat je moet doen, maar ook hóe je dat implementeert. Daarom heb ik een iteratief procesmodel ontwikkeld, dat start bij de identiteit en eindigt bij een netwerk van functies.”
Zijn boodschap aan de zaal was duidelijk: verdichten kan, mits zorgvuldig. “Een stationsgebied is niet de achterkant van de stad, maar een stedelijk knooppunt. Maak het logisch, leefbaar en verbonden.”
Lees hier de volledige scriptie.
Bekijk hier Sendens Leidraad stationsgebieden leefbaar verdichten.