Vijf promovendi van verschillende Nederlandse universiteiten presenteerden tijdens het PhD-event van VOGON op 28 mei 2024 presenteerden hun laatste research op het terrein van vastgoed. Het evenement wordt eens in de twee jaar georganiseerd. Plaats van handeling was de Amsterdam School of Real estate. Vier van de vijf presentaties gingen over de woningmarkt. Eén presentatie behandelde de voorkeuren van kantoorwerkers in de keuze tussen thuiswerken en een werkdag op kantoor. Professor dr. Marc Francke (UvA) en professor Theo Arentze (TU/e) bediscussieerden de presentaties en stelden aanvullende vragen. Daarna beantwoorden de promovendi vragen uit de zaal. De voertaal was Engels, de organisatie in handen van Bas Hilgers en Arjan de Leuw.

Klik hieronder op de link voor de betreffende presentatie.

Jia Ning (VU), List price change and directed buyer search in the housing market

Ning presenteerde een paper dat hij schreef samen met professor dr. Jan Rouwendal over het bepalen van vraagprijzen in de woningmarkt. Woningverkopers staan daarbij voor een dilemma: willen zij snel een koper vinden, of gaan zij voor de hoogste prijs? Een hoge vraagprijs kan een hogere verkoopprijs opleveren, maar daar staat doorgaans een langere verkooptijd tegenover. Ning keek in zijn onderzoek naar de verandering in geïnteresseerde kopersgroepen in relatie tot een verandering in de vraagprijs. Hij gebruikte voor zijn onderzoek een dataset afkomstig van een makelaarsorganisatie die ongeveer de helft van de transacties op de particuliere woningmarkt in Beijing begeleidt. Een verhoging – niet ongebruikelijk in de voorheen overspannen Chinese woningmarkt – of verlaging van de vraagprijs heeft direct gevolgen voor de groepen kopers die interesse in de woning tonen.

Deniz Tuzcuoglu (TU/e), Workplace preferences (at home and at office): A stated choice experiment with two Dutch municipalities

Rosa van der Drift (TU/d), Unraveling the Role of Home Equity in Dynamic Housing Markets

Felipe Dutra Calainho (UvA), Are you sure about that? Prediction Intervals for Automated Valuation Models

Arjan de Leuw (UvA/DNB), Optimistic or pessimistic: Price effect of individual sentiment in the housing market

Tuesday, May 28, 2024 | 14:00 – 18:00 | Amsterdam School of Real Estate

We are happy to invite you to the annual VOGON PhD Event! The purpose of this meetup is to showcase and discuss innovative work by PhD students in the Netherlands within the field of real estate. There will be plenty of opportunity for academics and professionals to interact and learn from each other. As such, the emphasis will be on both content and networking.

With acting discussants Prof. Dr. Marc Francke, Prof. Edwin Buitelaar, Prof. Theo Arentze five speakers will present their work:

Jia Ning (VU)

List price change and directed buyer search in the housing market

Deniz Tuzcuoglu (TU/e)

Workplace preferences (at home and at the office): A stated choice experiment with two Dutch municipalities

Sophie Shuller (TU/e)

Impact of office design on neurophysiological stress and cognition

Rosa van der Drift (TU/d)

T.B.A.

Felipe Dutra Calainho (UvA)

T.B.A.

Arjan de Leuw (UvA/DNB)

Optimistic or pessimistic: Price effect of individual sentiment in the housing market

The program:

14.00 – 15.30 First round of presentations

15.30 – 16.00 Break

16.00 – 17.00 Second round of presentations

17.00 – 18.00 Drinks

Register here

Anyone with an interest in novel research is most welcome to join. The event will be held at Jollemanhof 5, 1019 GW Amsterdam (ASRE). Registration for the event is free of charge. If you have any further questions, please do not hesitate to contact us.

Bas Hilgers and Arjan de Leuw

info@vogon.nl

Simon Verstraten (foto, rechts) is winnaar van de VOGON Research Award 2024 met zijn artikel “Bouwkostenontwikkeling krijgt te weinig aandacht in onderzoek naar de invloed op de woningbouwproductie”, gepubliceerd in het kwartaalblad Real Estate Research Quarterly. 

De VOGON Research Award 2024 werd op 7 mei 2024 in Den Haag uitgereikt tijdens het jaarlijkse symposium over vooruitzichten voor kantoren en bedrijventerreinen, georganiseerd door de Vereniging van Vastgoedonderzoekers Nederland (VOGON). Juryvoorzitter professor dr. Theo Arentze, hoogleraar Vastgoedmanagement en -ontwikkeling aan de Technische Universiteit van Eindhoven, feliciteerde de auteur.

“Het artikel biedt een helder inzicht in de invloed van bouwkostenontwikkeling op de woningbouwproductie, gezien de enorme nieuwbouwopgave een kritiek onderwerp binnen de vastgoedsector. De jury erkent de relevantie van dit onderzoek, omdat het niet alleen de problematiek benoemt, maar ook mogelijke oplossingen en implicaties aandraagt. De heldere en doordachte presentatie maakt het toegankelijk voor zowel vakgenoten als beleidsmakers. Uitmuntend werk op het gebied van vastgoedonderzoek.”

Bouwkosten cruciaal voor haalbaarheid

Uit onderzoek door Verstraten blijkt dat de bouwkostenontwikkeling cruciaal is in de mix van factoren die de haalbaarheid van woningprojecten voor ontwikkelaars bepalen. Er is de afgelopen jaren vaak geconstateerd dat de woningproductie niet snel genoeg reageert op veranderingen in vraag en aanbod. De productie blijkt ook nauwelijks te worden beïnvloed door de ontwikkeling van woningprijzen.

Kostenstijging overtreft toename opbrengst

Een verklaring hiervoor ligt in de stijgende bouwkosten. De ontwikkeling van de prijzen op de woningmarkt alleen zegt niets over de aantrekkelijkheid om nieuwe woningen te realiseren. Op het moment dat de kosten harder stijgen dan de prijs en winstmarges afnemen, wordt het realiseren van nieuwe woningen minder aantrekkelijk, stelt Verstraten. Hij is business lead Cost Management bij ingenieursbureau Arcadis. Het artikel is gebaseerd op zijn afstudeerscriptie voor de Master Real Estate aan TIAS in Tilburg.

Lees hier het artikel uit RERQ

Andere genomineerden

De overige genomineerden voor de VOGON Research Award 2024 waren Vincent Roberdel, Ioulia Ossokina, Vladimir Karamychev en Theo Arentze met hun artikel “Grootschalige evaluatie van de effecten van verduurzaming: inzicht in de verschillen tussen de bewoners en hun gedrag” en Daan van der Hoeven en Mark van Duijn met hun artikel “Verkenning implementatie taxatie-expertise in geautomatiseerde waarderingen in Nederland”. 

De jury

De juryleden van de VOGON Research Award 2024 zijn Theo Arentze, (voorzitter, TU Eindhoven), Aart Hordijk (TIAS Business School), Maarten Jennen (PGGM) en Dick Vos (VMC Invest). Omdat Theo Arentze als coauteur betrokken was bij het artikel van Roberdel heeft hij zich afzijdig gehouden bij de beoordeling van dit artikel. Hij heeft geen stem gehad in de nominatie van dit artikel.

De jaarlijkse VOGON Research Award zal worden uitgereikt tijdens het symposium van 7 mei 2024. De award gaat naar het beste artikel in het blad Real Estate Research Quarterly van jaar 2023. Kom naar het Symposium om kennis te maken met de auteurs en te horen wie uiteindelijk wint.

Dit zijn de drie genomineerde artikels en de eerste auteurs ervan (in alfabetische volgorde): 

1) Daan van der Hoeven met het artikel “Verkenning implementatie taxatie-expertise in geautomatiseerde waarderingen in Nederland” (joint met Mark van Duijn). 

Van der Hoeven is taxateur en product owner bij Envalue waar hij zich specialiseert in AVM’s en automatisering van het vastgoedtaxatieproces. Hij behaalde in 2022 MSc. Real Estate Studies bij Rijksuniversiteit Groningen. 

Lees het artikel

2) Vincent Roberdel met het artikel “Grootschalige evaluatie van de effecten van verduurzaming: inzicht in de verschillen tussen bewoners en hun gedrag” (samen met Ioulia Ossokina, Vladimir Karamychev en Theo Arentze). 

Roberdel is PhD-student bij de faculteit Bouwkunde van TU Eindhoven. Hij werkt binnen het onderzoeksprogramma BEL Behaviour, Energy transition, Low income.

Lees het artikel

3) Simon Verstraten met het artikel “Bouwkostenontwikkeling krijgt te weinig aandacht in onderzoek naar de invloed op de woningbouwproductie”. 

Verstraten is business lead Cost Management bij ingenieursbureau Arcadis. Dit artikel is gebaseerd op zijn afstudeerscriptie voor de Master Real Estate aan TIAS in Tilburg.

Lees het artikel

Benny Ng

Per 1 mei treedt VOGON-bestuurslid Benny Ng toe tot het fundmanagementteam van het ASR Dutch Science Park Fund. Ng promoveerde in 2020 aan de TU Eindhoven op ‘Demand-driven Science Parks’ en is sindsdien een veelgevraagde spreker op symposia. Hij maakt de overstap van de afdeling Research & Intelligence van a.s.r. real estate naar de afdeling Fundmanagement. Binnen het VOGON-bestuur is Ng portefeuillehouder Events.

De Vereniging van Onroerendgoedonderzoekers Nederland (VOGON) heeft voor het eerst een jaarboek uitgebracht. Daarin zijn alle artikelen uit 2023 gebundeld die verschenen in Real Estate Research Quarterly (RERQ). Sinds het afgelopen voorjaar verschijnen geen papieren edities van het kwartaalblad meer.

Het VOGON-bestuur en de RERQ-redactie hebben, na raadpleging van de leden, besloten niet langer losse nummers van het wetenschappelijke tijdschrift uit te brengen, maar omstreeks de jaarwisseling de voor publicatie geaccepteerde artikelen te bundelen in een jaarboek.

RERQ signaleert als onafhankelijke publicatie van VOGON actuele kennis die relevant is voor de vastgoedsector. In de artikelen worden wetenschappelijke inzichten vertaald naar aanbevelingen voor commerciële vastgoedpartijen, overheden, maatschappelijke instellingen en vastgoedopleidingen.

Aanleiding voor het uitbrengen van een jaarboek is dat artikelen direct nadat ze voor publicatie zijn opgemaakt op de website vogon.nl worden gedeeld. Het belang van losse edities is daardoor afgenomen, maar VOGON-leden gaven aan behoefte te houden aan een fysieke publicatie. Door de huidige werkwijze kunnen RERQ-artikelen snel worden gedeeld, terwijl ze ook op papier blijven verschijnen.

Download hier het RERQ-jaarboek 2023 als pdf-bestand.

Fysieke exemplaren
Exemplaren van het RERQ-jaarboek zijn te koop voor 163,50 euro (inclusief 9% btw). Dat is inclusief verzending èn een gratis individueel jaarlidmaatschap van VOGON. Stuur uw bestelling per e-mail aan redactie@vogon.nl.

VOGON-voorzitter Maarten Donkers werd door de vaktitel VastgoedVisie gevraagd naar zijn inzichten voor beleggingen in vastgoed op de langere termijn. Er zijn volgens hem twee redenen waarom de vraag naar vastgoed ook in de toekomst groot zal zijn. “De groeiende bevolking is de eerste, de ruimtelijke component de tweede.”

“Er zijn enorm veel en conflicterende ruimteclaims: we hebben plek nodig voor de noodzakelijke infrastructuur, maar ook voor natuur, klimaat en defensie. De bestaande vastgoedvoorraad moet energieneutraal worden. Dat betekent dat de bouwcapaciteit de komende decennia is ingevuld, terwijl we nu al de nieuwbouwvraag naar woningen en logistiek niet aankunnen. De ruimte om vastgoed te bouwen wordt ook schaarser en de toegewezen plekken steeds kleiner, met stijgende prijzen tot gevolg. Investeren in vastgoed voor de lange termijn is dus een no-brainer.”

Lees hier het complete interview.

De vooruitzichten voor kantoren en die voor bedrijventerreinen kunnen niet verder uit elkaar liggen.

Het gebruik van kantoorruimte verandert door het hybride werken. Tegelijkertijd verhoogt de opgelopen rente de financieringslasten en maakt het alternatieve beleggingen aantrekkelijk. Kortom, voor de markt dreigt krimp en prijsdaling.

Tegelijkertijd overtreft op bedrijventerreinen de vraag juist het aanbod. De leegstand van vastgoed is er historisch laag. Op bedrijventerreinen wordt meer met eigen vermogen geïnvesteerd waardoor de hogere rente minder pijn doet. Er is behoefte aan groei.

Tijdens het jaarlijkse VOGON-symposium gaan we in op de huidige marktsituatie en verwachte trends aan de hand van de actuele cijfers en toegepast onderzoek.

Dat doen we bij én met experts van het Centraal Bureau voor de Statistiek en enkele gerenommeerde (academische) onderzoekers uit ons vakgebied.

Locatie: Henri Faasdreef 312, 2492 JP Den Haag

Programma
14.00 – 14.10 Opening dagvoorzitter (René Buck)
14.10 – 14.40 Economisch perspectief en investeringsklimaat – Peter Hein van Mulligen (CBS)
14.40 – 15.10 Kantoren en Bedrijfsruimte: vooruitzichten vraag, aanbod en prijzen – Frank Verwoerd (CBRE)
15.10 – 15.20 Reflectie – Michiel Daams

15.20 – 15.30 Pauze

15.30 – 15.40 Uitreiking VOGON Research Award – Theo Arentze
15.40 – 16.05 Uitdagingen op bedrijventerreinen – Marije Groen (Buck Consultants International)
16.05 – 16.30 Ruimtelijk-economisch beleid terug van weggeweest – Cees-Jan Pen (Fontys)
16.30 – 17.00 Paneldiscussie onder leiding van de dagvoorzitter

Panelleden
Dennis Melenhorst – Economic Board Regio Zwolle
Robert Medenblik – VNO-NCW West

17.00 Borrel

Hier vindt u het aanmeldformulier.

Voorafgaand aan het symposium wordt om 12.00 uur de algemene ledenvergadering gehouden.

VOGON-leden betalen 100 euro, niet-leden 225 euro (inclusief een individueel lidmaatschap van een jaar) en introducés krijgen een eenmalige korting van 50%. Alle prijzen zijn exclusief btw.

De eerste interactieve workshop Wetenschap4Corporaties werd op 30 januari 2024 gehouden aan de Technische Universiteit Eindhoven. Deelnemers in de organisatie waren de TUE-afdeling Built Environment, de Eindhovense woningcorporatie Woonbedrijf en nog 20 kennisinstellingen en woningcorporaties. Het thema was “De menselijke kant van energietransitie”. De workshop werd ondersteund door het onderzoeksprogramma BEL.

Het succes van energietransitie in sociale huur hangt af van het gedrag van bewoners en hun bereidheid om duurzame technieken te omarmen. In interactieve sessies werd inzicht gegeven in het gedrag van huurders. Ook werd gekeken naar praktische oplossingen en innovaties die corporaties en universiteiten samen hebben ontwikkeld. Er werd antwoord gegeven op vragen als:

  • Hoe kan virtual reality draagvlak voor renovatie versterken?
  • Hoe ontstaat niet-duurzaam gedrag in gerenoveerde woningen?
  • Wat vertelt een miljoen microdata over de effecten van energietransitie voor bewoners?

Sprekers waren onder anderen Theo Arentze, Djoera Eerland, Maarten Hornikx, Lise Jans, Clarine van Oel, Ioulia Ossokina, Marleen Spiekman, Arianne van der Wal. De onderzoeken die ze presenteerden staan beschreven in de RERQ-thema-editie Energietransitie, onderdeel van het VOGON-jaarboek 2023.